Về tới thành phố Bắc Giang đi dọc con đường 1A cũ xuyên qua phường Dĩnh Kế, quý khách tha hồ chiêm ngưỡng hình ảnh lạ mắt lúc có vô cùng nhiều bà con ngồi quạt (nướng) bánh đa bên đường. Cả một đoạn phố dài, khói bay bay từ những loại chậu than củi hồng rực cùng hương thơm phức của bánh đa nướng tỏa ra ngào ngạt đầy lôi cuốn làm tôi nhớ tới câu hát “…quê hương ta bánh đa bánh đúc…” trong bài hát “Về quê” của nhạc sĩ Phó Đức Phương.
Ở đây, ko cần bàn ghế, phòng ốc,… chỉ loại chậu than, những loại bánh đa khô cũng làm nên một gian hàng đầy hấp dẫn khách hàng. Ngày nắng cũng như ngày mưa, ngày đông cũng như ngày hạ, những con người chịu thương chịu khó, ngồi bên chậu than hồng quạt bánh đa luôn tay. Những loại bánh đa phồng rộp, thơm giòn, màu vàng đều đặn chính là những thành quả lao động của họ – những người dân thân thiện của quê hương Bắc Giang.
Bánh đa Kế là loại đã trở nên đặc sản khá nức tiếng, được nhiều người cách dùng rộng rãi vì độ giòn tan thơm béo đầy lôi cuốn. Làng Kế thuộc xã Dĩnh Kế nay là phường Dĩnh Kế – thành phố Bắc Giang (cũ thuộc huyện Lạng Giang – Bắc Giang) là một làng nghề chuyền chế tạo mì gạo và bánh đa. tới nay, hầu như chỉ chế tạo bánh đa, đã trở nên một ngành nghề chế tạo và buôn bán chính của nhiều hộ gia đình tại đây.
Để những loại bánh đa được ra đời và tới tay người tiêu dùng, ít nhất trải qua 5 giai đoạn: Ngâm gạo, xay bột, tráng bánh, phơi ủ, nướng giòn.
Gạo để làm bánh đa Kế được bà con chọn loại gạo khang dân ngon, sau ấy vo sạch rồi ngâm nước cho tới lúc hạt gạo ngấm nước mềm và căng mọng mới đem xay nhuyễn.
Sau lúc gạo đã được xay ra bột nhuyễn mịn mới đem vào tráng bánh. Từ loại nồi nước sôi, người ta bọc lớp vải sạch lên miệng nồi rồi cán bột lên ấy, sau ấy rắc vừng, lạc, dừa bào sợi lên ấy rồi đậy vung lại khoảng một-2 phút là chín.
Tiếp theo, người ta dùng một ống bương (hoặc ống nứa, tre,…) hình trụ đặt vào mép bánh rồi lăn một vòng cho bánh cuốn vào ống bương rồi trải ra một loại phên để phơi bánh.
Khâu đoạn phơi bánh cũng chính là khâu đơn giản nhưng khá được chú trọng. Người ta ko phơi bánh đa ở nắng quá gắt và phơi làm nhiều lần để bánh được lên men tốt hơn, giảm hiện tượng bị nứt vỡ trong lúc phơi hoặc lúc nướng.
lúc bánh đã được phơi khô tới 95% thì có thể mang ra quạt trên than hồng. Người nướng bánh thường là phụ nữ vì có ưu điểm kiên trì, khéo tay, dẻo dai,… Bánh đa Kế được nướng đều 2 mặt cho màu vàng xạm, bề mặt nổi lên bóng xốp, giòn đều. Người nướng bánh đa cũng ko quên bẻ uốn cho bánh đa vênh theo một kiểu để lúc xếp vào nhau ko bị trượt ra ngoại trừ, cũng làm cho bánh đa trở lên dày hơn, cồng kềnh hơn, cho cảm giác nhiều hơn vậy mới gọi là bánh đa.
Bà con nơi đây thường quạt bánh đa ở ngay bên đường, vừa quạt vừa bán trở nên một sự phân biệt đẳng cấp sản phẩm và nhãn hiệu. Cũng vì hính thức bán hàng ko giống nhau, nên có nhiều người sẽ ưu tiên chọn lựa chọn hàng ở chỗ có người quạt bánh đa hơn là ở chỗ ko có người ngồi quạt. Người ta cho rằng, chọn ở chỗ người quạt bánh đa trực tiếp mới là bánh đa kế chuẩn ngon, chuẩn vị.
Đối sở hữu những người con Bắc Giang xa quê, mỗi lúc rời quê tới nơi khác làm ăn, học hành, sinh sống đều mang theo những loại bánh đa làm quà. Những loại bánh đa, trở nên nỗi nhớ niềm thương nơi phương xa của những người con quê hương Kinh bắc.
